මොකක්ද මේ Iron Dome?

ඊශ්‍රායල-පලස්තීනයේ මේ වනවිට පවතින ගැටුම්වලදී උසස් ආරක්ෂණ පද්ධතීන් යොදා ගෙන ඇත. Iron Dome ගුවන් ආරක්ෂක පද්ධතිය එවැන්නකි. 2006 වසරේදී දී හිස්බුල්ලා සටන්කාමීන් සමග පැවති යුද්ධයෙන් පසු ඊශ්‍රායලය Iron Dome ගුවන් ආරක්ෂක පද්ධතිය නිර්මාණය කළේය.

ලොව ඇති වඩාත්ම දියුණු ආරක්ෂක පද්ධති අතර සැලකෙන, Iron Dome, එල්ල වන ප්‍රහාර හානි ඇති වීමට පෙර පූර්වයෙන්ම හඳුනාගෙන ඒවා විනාශ කිරීමට භාවිතා කරයි. එමෙන්ම සියලුම කාලගුණ පද්ධතීන් ද විශේෂයෙන් නිර්මාණය කර ඇත්තේ ද ගාසා තීරයේ සිට විදින රොකට් වැනි කෙටි දුර ප්‍රාථමික ආයුධ වලට එරෙහිව සටන් කිරීමට උපකාර කිරීම වන අයුරිනි. ඊශ්‍රායල සමාගමක් වන Rafael Advanced Defense Systems සහ ඊශ්‍රායල Aerospace Industries විසින් ඇමරිකාවේ සහයෝගය ඇතිව Iron Dome 2011 දී ක්‍රියාත්මක කළේය.

Iron Dome සංවර්ධනය කිරීමට මිල අධික වූ නමුත් නිෂ්පාදකයින් පවසන්නේ එය ගොඩනඟන ලද ප්‍රදේශවලට පහර දිය හැකි මිසයිල අතර වෙනස හඳුනා ගැනීමට භාවිතා කරන තාක්‍ෂණය නිසා එය ලාභදායී බව යි.

Iron Dome ක්‍රියාත්මක වී දශකයකට පසු, ඊශ්‍රායලය දැන් රට පුරා බැටරි 10ක් යොදවා ඇති අතර, ඉන්ටර්සෙප්ටර් මිසයිල 20ක් වෙඩි තැබිය හැකි දියත් කිරීම් තුනක් හෝ හතරක් ක්‍රියාත්මක කර ඇත.

ඊශ්‍රායල හමුදා සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව මෙවර ප්‍රහාර ආරම්භ වූ දා සිට ගාසා තීරයේ සිට ඊශ්‍රායලයට රොකට් 4,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් එල්ල කර ඇත.” ඊශ්‍රායලයේ හමුදා ප්‍රකාශක ලුතිනන් කර්නල් ජොනතන් කොන්රික්ස් පැවසුවේ, ජීවිතාරක්ෂකයෙකු වූ අයන් ඩෝම් ක්‍රමය නොතිබුනේ නම් ඊශ්‍රායලයේ මිය යන සහ තුවාල ලබන සංඛ්‍යාව බොහෝ සෙයින් වැඩි වනු ඇති බවයි.

නමුත් සමහර විශ්ලේෂකයින් පවසන්නේ ගාසා තීරයේ මෑත කාලීන බාධකවල තීව්‍රතාවයෙන් ඇඟවෙන්නේ සටන්කාමී කණ්ඩායම් අයන් ඩෝම් ක්‍රමය යටපත් කිරීමට උත්සාහ කරන බවයි –